Jubiler 24h

Rodzeństwo bursztynu

Bałtycki bursztyn nie jest jedyną żywicą, jaka zachowała się do naszych czasów. Z biegiem czasu przybywają odkrycia coraz to nowych złóż odkrywanych na wszystkich lądach świata. Ujawniły one do tej pory ponad 100 rodzajów żywic, mniej lub bardziej bursztynopodobnych. Różnią się one cechami fizycznymi i chemicznymi, szczególnie procentową zawartością kwasu bursztynowego.
Bursztyn wydobywany ze złóż Sambii w Rosjii jest w 97% sukcynitem, czyli bursztynem bałtyckim. Pozostałe 3% należy do żywic innych rodzajów. Są to między innymi gedanit, stantienit i beckeryt.
Gedanit jest bardziej kruchy, niż sukcynit, stantienit pozbawiony jest kwasu bursztynowego, beckeryt zaś bardziej podobny jest do drzewa niż do jego żywicy.
Tak samo dzieje się w Niemczech i na Ukrainie. Tam w złożach sukcynitu również występują inne żywice. W kopalni Goitsche zwykłemu bursztynowi towarzyszy bogaty w odmiany glessyt, goitszyt oraz zygburgit. Ponadto, podobnie jak na Sambii, spotyka się również gedanit, trzy rodzaje czarnego bursztynu i beckeryt.
Do żywic występujących poza złożami sykcynitu, a nadających się do obróbki, bądź mających już w tym względzie odległe tradycje, należą: symetyt i rumenit. O znaczeniu naukowym i kolekcjonerskim są też walchowit na Morawach, ajkait na Węgrzech oraz wykreowany przez polskiego badacza Juliana Niedźwieckiego delatynit z Delatynia i Myszyn w Karpatach.
Jest też bursztyn sycylijski, zwany symetytem. Nie był on znany starożytnym, obecnie zaś znajdowany jest w osadach niesionych przez rzekę Simeto w Katanii. Są to niewielkie otoczaki, oszlifowane naturalnie i niezwietrzałe, o barwie żółtoczerwonej lub ciemnoczerwonej. Bywają także zielonożółte. W końcu XIX wieku opisywano znajdowane w nim mrówki i pszczoły. Dziś jednak wiemy, że świat stawonogów jest znacznie bogatszy w żywicy czerwonej. Symetyt łatwo pomylić z bryłkami rumenitu, który ma podobną barwę. Rumenit znajdowany w osadach fliszu karpackiego w Rumunii uczestniczył w tworzeniu się gór.
 
Bursztyn możemy znaleźć także poza Europą. Wspomniany już rumenit znajdowany jest również na Sachalinie. Można go zbierać między innymi podczas przypływu na brzegach Morza Ochockiego.
Bardzo wcześniej znany był bursztyn w 1893 roku nazwany przez gdańskiego aptekarza Otto Helma birmitem. Wydobywany był on w dużych ilościach w Birmie (dziś Myanmar). Kopany był już od czasów dynastii Hana, czyli od około 200 lat p.n.e., obrabiany zaś przede wszystkim przez Chińczyków. Nazywali go hu-pe i wierzyli, że zawiera w sobie duszę tygrysa.
Na Dalekim Wschodzie długo uważano bursztyn za symbol odwagi i męstwa.
Z kolei wokół jeziora Cedar w Kanadzie, Indianie w czasach przedkolumbijskich , zauważyli małe, żółte bryłki, z których prawie większość powstała w okresie kredy. Bursztyn nazwany cedarytem. Wypolerowany cedaryt przypomina sykcynit.
Indianie z Meksyku, z prowincji Chiapas, też znali bursztyn w czasach przedkolumbijskich. Wykonywali z niego ozdoby, dekorowali nim miejsca pochówku i kultu. Także z bursztynu tworzyli amulety mające przynosić szczęście, płodność, pomagać w polowaniach i w walce. Meksykański bursztyn jest jasnożółty, przezroczysty, ale bywa też i ciemny.

Bardzo szczególny bursztyn występuje na południu wyspy Haiti. Ten prawdziwy konkurent bursztynu bałtyckiego wydobywany jest w wysokich górach. Pojawił się w znacznych ilościach na europejskich rynkach.
Bursztyn, dzięki swojej ciepłej barwie, z pewnością długo jeszcze będzie królował wśród biżuterii. Zapraszamy do naszej galerii, w której można nabyć przepiękne  ozdoby wykonane z bursztynu bałtyckiego.

Opracowała: Katarzyna Stępień
Źródło: Polska opowieść o bursztynie, MUZA S.A.
Zdjęcia: turquoisefeather.com

Polish PL English EN